Ο Αυλος και η Ψυχή

Στην φύση είναι ιδιαίτερα δύσκολο να βρει κανείς περιπτώσεις συνεργασίας ενός αερίου και ενός στερεού σώματος καθώς η ύλη του στερεού είναι ιδιαίτερα πυκνή ενώ του αερίου ιδιαίτερα αραιή κι έτσι είναι αδύνατη η συνεργασία ή η ανάμιξή τους. Για το λόγο αυτό η ιδιαιτερότητα του Αυλού αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία, καθώς ο αυλός παράγει μελωδία, από την συνεργασία ενός αέριου (φύσημα) και ενός στερεού (αυλός) στοιχείου. Σημαντικό στοιχείο είναι επίσης το γεγονός ότι στον αυλό η πνοή και το υλικό του αυλού συνεργάζονται για να «γεννήσουν» ένα νέο δημιούργημα, διατηρώντας, παρόλα αυτά, την μορφή και την ουσία τους.

Η μελωδία, με τη σειρά της, επηρεάζει και πάλι τον αέρα και την ύλη καθώς ταλαντώνει τον αέρα προσκρούοντας στο τύμπανο του αυτιού και με τον τρόπο αυτό γίνεται αντιληπτή από τον άνθρωπο. Βλέπουμε δηλαδή να επαναδημιουργείται η διαδικασία παραγωγής της μελωδίας από τον αυλό αλλά σε ένα άλλο, πιο υψηλό επίπεδο.

Η πνοή, από μόνη της, είναι χαοτική, το ίδιο και η μορφή του αυλού, αν τα δούμε ως δομές και κίνηση σωματιδίων. Όμως ο συνδυασμός τους παράγει μελωδία, τάξη.

Συνεργασία ύλης και πνεύματος χρειάζεται και για το παίξιμο του αυλού, αυτού καθ’ αυτού, καθώς απαιτεί την συνεργασία της ύλης (αέρας, αυλός, δάχτυλα) και του πνεύματος (σκέψη, φαντασία), καθώς το μυαλό συντονίζει την κίνηση των δακτύλων και φαντάζεται τη μελωδία.

Αξίζει μάλιστα να παρατηρήσουμε ότι παρά το γεγονός ότι στην λειτουργία του αυλού η ψυχή δεν φαίνεται να έχει κάποιο ρόλο, το αποτέλεσμα (μελωδία) επηρεάζει πλήρως την ψυχή.

Όμως, ένας αυλός κι ένα φύσημα δεν αρκεί. Χρειάζεται ένας καλοκατασκευασμένος αυλός, με τις τρύπες του στη σωστή απόσταση και με σωστή διάμετρο και κατασκευασμένος από το κατάλληλο υλικό. Χρειάζεται επίσης κι ένα σωστό φύσημα, με σωστή δύναμη και τρόπο. Κι αν για την κατασκευή του αυλού μπορούν να υπάρξουν συγκεκριμένες οδηγίες που, νομοτελειακά, θα οδηγήσουν στην κατασκευή ενός σωστού αυλού, για το φύσημα δεν υπάρχει τρόπος να το μάθει κανείς παρά με την δική του συνεχή προσπάθεια. Οι όποιοι «Δάσκαλοι» μόνο συμβουλές μπορούν να δώσουν. Δεν μπορούν να διαμορφώσουν τον τρόπο εκπνοής ούτε το σχήμα που πρέπει να πάρουν τα χείλη.

Ο Αυλός είναι το όργανο της ένωσης και της γέννησης. Ενώνει δύο στοιχεία, το στερεό και το αέριο, το σώμα και το πνεύμα, για να παράγει ένα τρίτο, την ψυχή. Κι όχι μόνο. Βοηθά επιπλέον την ανύψωση του σώματος και του πνεύματος, μέσω της ψυχής, σε ένα ανώτερο επίπεδο.

Μήπως, άραγε, ήταν αυτός ο λόγος που ο Πάν, αυτή η προσωποποίηση της ζωώδους φύσης, έπαιζε αυλό; Μήπως ήταν η προσπάθειά του να εξευγενίσει την ζωώδη φύση του;

Ο Πάνας ήταν ακόλουθος του Διόνυσου. Ο Παν έπαιζε τον αυλό κι ο Διόνυσος εμπνεόταν από τη μελωδία. Όμως, πιο είναι πιο δύσκολο; Να παράγεις μελωδία ή να ακούς τη μελωδία;