ΠΩΣ ΟΙ ΤΑΜΠΕΛΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΤΟ ΑΤΟΜΟ
(από το βιβλίο "Drunk Tank Pink" του Adam Alter)
-------------------------------------------------------------
Το φαινόμενο "Πυγμαλίων" ή "Rosenthal", το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τον ελληνικό μύθο του Πυγμαλίωνα, είναι το φαινόμενο κατά το οποίο όσο μεγαλύτερη είναι η προσδοκία από κάποιο άτομο, τόσο καλύτερα αντιδρά και ανταποκρίνεται το άτομο αυτό.
Απόρροια του φαινομένου Πυγμαλίων είναι το φαινόμενο "Golem", κατά το οποίο χαμηλές προσδοκίες οδηγούν σε μείωση των επιδόσεων. Και τα δύο αυτά φαινόμενα είναι μορφές αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Οι άνθρωποι αναδρούν στην πεποίθηση που έχουν οι άλλοι για τον εαυτό τους προσπαθώντας με το έργο τους να γίνουν συμβατοί με αυτά.
Στο πλαίσιο της κοινωνικής ψυχολογίας, το αποτέλεσμα αναφέρεται συχνά σε σχέση με την εκπαίδευση και την κοινωνική τάξη.
Την άνοιξη του 1964, δύο ψυχολόγοι άρχισαν ένα αξιόλογο πείραμα σε ένα σχολείο στο Σαν Φρανσίσκο. Η μελέτη ήταν το πνευματικό τέκνο των Robert Rosenthal και Lenore Jacobson, οι οποίοι έθεσαν ως στόχο να αποδείξουν ότι η συνταγή για υψηλή ακαδημαϊκή επίδοση περιέχει κάτι περισσότερο από ωμή διάνοια και μια ντουζίνα χρόνια σχολικής εκπαίδευσης. Τα παιδιά που πήραν μέρος στο πείραμα ήταν μαθητές ενός σχολείου στο νότιο Σαν Φρανσίσκο που ονομάστηκε «Oak School», ένα ψευδώνυμο που επιλέχθηκε για να τους προστατεύσει από τα αδιάκριτα μάτια ενός κοινού που παραμένει γοητευμένο από τη μελέτη περισσότερο από μισό αιώνα αργότερα. Οι Rosenthal και Jacobson κράτησαν τις λεπτομέρειες του πειράματος κρυφές από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, και οι γονείς αντί αυτού, είπαν στους δασκάλους ότι το πείραμα είχε σχεδιαστεί για να εντοπίσει ποιοι μαθητές θα βελτιωνόταν κατά το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Οι μαθητές αυτοί ονομάστηκαν «ακαδημαϊκά μπουμπούκια».
Στην πραγματικότητα, η δοκιμή ήταν μια μέτρηση IQ με εξειδικευμένη μεθοδολογία για κάθε τάξη, και δεν είχε τίποτα να κάνει με την ακαδημαϊκή «ανθοφορία». Όπως και με κάθε τεστ IQ, μερικοί από τους μαθητές έπιασαν αρκετά υψηλή βαθμολογία, μερικοί έπιασαν χαμηλή ενώ οι περισσότεροι έπιασαν την βαθμολογία που αναμενόταν από τους μαθητές της ηλικιακής ομάδας τους.
.jpg)
Η επόμενη φάση του πειράματος ήταν τόσο ευφυής όσο και αμφιλεγόμενη. Οι Rosenthal και Jacobson κατέγραψαν τα αποτελέσματα των μετρήσεων των μαθητών και στη συνέχεια τιτλοφόρησαν ένα τυχαία επιλεγμένο δείγμα των μαθητών ως «ακαδημαϊκά μπουμπούκια". Τα «μπουμπούκια» δεν είχαν διαφορετικές επιδόσεις από τους άλλους μαθητές, οι δύο ομάδες είχαν το ίδιο μέσο όρο βαθμολογίας IQ αλλά στους δασκάλους είπαν ότι είναι αναμενόμενο τα «μπουμπούκια» να δείξουν μια ταχεία περίοδο πνευματικής ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Η άνοιξη έγινε το καλοκαίρι, και οι μαθητές και οι δάσκαλοι έκαναν διακοπές τριών μηνών. Όταν η νέα σχολική χρονιά έφτασε το φθινόπωρο του 1964, κάθε δάσκαλος παρακολούθησε μια νέα φουρνιά παιδιών που γέμισαν την αίθουσα. Οι δάσκαλοι αυτοί ήξεραν ελάχιστα για τους μαθητές εκτός από το αν είχαν χαρακτηριστεί ως «μπουμπούκια» ή όχι τρεις μήνες πριν. Επειδή επιλέχθηκαν αυθαίρετα, τα «μπουμπούκια» δεν θα πρέπει να τα είχαν καταφέρει με διαφορετικό τρόπο από τους υπόλοιπους μαθητές κατά το ακαδημαϊκό έτος 1964 -. 65. Οι μαθητές συμπλήρωσαν ένα ακόμη έτος στο σχολείο, και ακριβώς πριν το τέλος του έτους, οι Rosenthal και Jacobson έκαναν ένα ακόμη τεστ IQ για να ελέγξουν εάν τα αποτελέσματα των μαθητών είχαν αλλάξει από το προηγούμενο έτος. Τα αποτελέσματα ήταν αξιοσημείωτα. Όσοι μαθητές είχαν επισημανθεί ως «μπουμπούκια» ξεπέρασαν τους συνομηλίκους τους κατά 10-15 πόντους IQ. Τέσσερα στα πέντε «μπουμπούκια» έδειξαν μια βελτίωση κατά 10 τουλάχιστον βαθμούς σε αντίθεση με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους όπου μόνο οι μισοί έδειξαν μια παρόμοια βελτίωση κατά 10 τουλάχιστον βαθμούς. Οι Rosenthal και Jacobson είχε παρέμβει για να ανυψώσουν μια τυχαία επιλεγμένη ομάδα μαθητών πάνω από τους άτυχους συνομηλίκους τους.
Κατά απίστευτο τρόπο, η παρέμβασή τους περιορίστηκε στην απλή επισήμανση των επιλεγμένων μαθητών ως «μπουμπούκια» και αποσιωπώντας τις ακαδημαϊκές προοπτικές της πλειοψηφίας. Οι παρατηρητές του πειράματος ήταν έκπληκτοι από τα αποτελέσματα αυτά, αναρωτώμενοι πώς μια απλή ετικέτα μπορούσε να ανυψώσει το IQ ενός παιδιού ένα χρόνο αργότερα. Οι δάσκαλοι του Oak School τόνισαν υποσυνείδητα τις δυνάμεις των μαθητών και αγνόησαν τις αδυναμίες τους. Όταν οι δάσκαλοι στο Oak School συνεργαζόταν με τα «μπουμπούκια» ήταν έτοιμοι να δουν ακαδημαϊκή πρόοδο. Κάθε φορά που τα «μπουμπούκια» απαντούσαν σωστά σε μια ερώτηση, η απάντηση φαινόταν να είναι ένα πρώιμο σημάδι ακαδημαϊκής επίδοσης. Κάθε φορά που απαντούσαν λανθασμένα σε μια ερώτηση, το σφάλμα θεωρούταν ως μια ανωμαλία, που υπερκαλύπτονταν από τη γενική αίσθηση ότι οι μαθητές βρίσκονταν στο στάδιο της «άνθισης». Κατά τη διάρκεια του έτους, οι καθηγητές συνεχώς εξήραν αυτούς τους μαθητές για τις επιτυχίες τους, παραβλέποντας τις αποτυχίες τους, και αφιέρωναν αρκετό χρόνο και ενέργεια στην προσπάθεια να εξασφαλισθεί ότι θα βελτιωνόταν προκειμένου να δικαιώσουν την πολλά υποσχόμενη ακαδημαϊκή ετικέτα τους.
-------------------------------------------------------------
Το φαινόμενο "Πυγμαλίων" ή "Rosenthal", το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τον ελληνικό μύθο του Πυγμαλίωνα, είναι το φαινόμενο κατά το οποίο όσο μεγαλύτερη είναι η προσδοκία από κάποιο άτομο, τόσο καλύτερα αντιδρά και ανταποκρίνεται το άτομο αυτό.
Απόρροια του φαινομένου Πυγμαλίων είναι το φαινόμενο "Golem", κατά το οποίο χαμηλές προσδοκίες οδηγούν σε μείωση των επιδόσεων. Και τα δύο αυτά φαινόμενα είναι μορφές αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Οι άνθρωποι αναδρούν στην πεποίθηση που έχουν οι άλλοι για τον εαυτό τους προσπαθώντας με το έργο τους να γίνουν συμβατοί με αυτά.
Στο πλαίσιο της κοινωνικής ψυχολογίας, το αποτέλεσμα αναφέρεται συχνά σε σχέση με την εκπαίδευση και την κοινωνική τάξη.
Την άνοιξη του 1964, δύο ψυχολόγοι άρχισαν ένα αξιόλογο πείραμα σε ένα σχολείο στο Σαν Φρανσίσκο. Η μελέτη ήταν το πνευματικό τέκνο των Robert Rosenthal και Lenore Jacobson, οι οποίοι έθεσαν ως στόχο να αποδείξουν ότι η συνταγή για υψηλή ακαδημαϊκή επίδοση περιέχει κάτι περισσότερο από ωμή διάνοια και μια ντουζίνα χρόνια σχολικής εκπαίδευσης. Τα παιδιά που πήραν μέρος στο πείραμα ήταν μαθητές ενός σχολείου στο νότιο Σαν Φρανσίσκο που ονομάστηκε «Oak School», ένα ψευδώνυμο που επιλέχθηκε για να τους προστατεύσει από τα αδιάκριτα μάτια ενός κοινού που παραμένει γοητευμένο από τη μελέτη περισσότερο από μισό αιώνα αργότερα. Οι Rosenthal και Jacobson κράτησαν τις λεπτομέρειες του πειράματος κρυφές από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, και οι γονείς αντί αυτού, είπαν στους δασκάλους ότι το πείραμα είχε σχεδιαστεί για να εντοπίσει ποιοι μαθητές θα βελτιωνόταν κατά το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Οι μαθητές αυτοί ονομάστηκαν «ακαδημαϊκά μπουμπούκια». Στην πραγματικότητα, η δοκιμή ήταν μια μέτρηση IQ με εξειδικευμένη μεθοδολογία για κάθε τάξη, και δεν είχε τίποτα να κάνει με την ακαδημαϊκή «ανθοφορία». Όπως και με κάθε τεστ IQ, μερικοί από τους μαθητές έπιασαν αρκετά υψηλή βαθμολογία, μερικοί έπιασαν χαμηλή ενώ οι περισσότεροι έπιασαν την βαθμολογία που αναμενόταν από τους μαθητές της ηλικιακής ομάδας τους.
Η επόμενη φάση του πειράματος ήταν τόσο ευφυής όσο και αμφιλεγόμενη. Οι Rosenthal και Jacobson κατέγραψαν τα αποτελέσματα των μετρήσεων των μαθητών και στη συνέχεια τιτλοφόρησαν ένα τυχαία επιλεγμένο δείγμα των μαθητών ως «ακαδημαϊκά μπουμπούκια". Τα «μπουμπούκια» δεν είχαν διαφορετικές επιδόσεις από τους άλλους μαθητές, οι δύο ομάδες είχαν το ίδιο μέσο όρο βαθμολογίας IQ αλλά στους δασκάλους είπαν ότι είναι αναμενόμενο τα «μπουμπούκια» να δείξουν μια ταχεία περίοδο πνευματικής ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Η άνοιξη έγινε το καλοκαίρι, και οι μαθητές και οι δάσκαλοι έκαναν διακοπές τριών μηνών. Όταν η νέα σχολική χρονιά έφτασε το φθινόπωρο του 1964, κάθε δάσκαλος παρακολούθησε μια νέα φουρνιά παιδιών που γέμισαν την αίθουσα. Οι δάσκαλοι αυτοί ήξεραν ελάχιστα για τους μαθητές εκτός από το αν είχαν χαρακτηριστεί ως «μπουμπούκια» ή όχι τρεις μήνες πριν. Επειδή επιλέχθηκαν αυθαίρετα, τα «μπουμπούκια» δεν θα πρέπει να τα είχαν καταφέρει με διαφορετικό τρόπο από τους υπόλοιπους μαθητές κατά το ακαδημαϊκό έτος 1964 -. 65. Οι μαθητές συμπλήρωσαν ένα ακόμη έτος στο σχολείο, και ακριβώς πριν το τέλος του έτους, οι Rosenthal και Jacobson έκαναν ένα ακόμη τεστ IQ για να ελέγξουν εάν τα αποτελέσματα των μαθητών είχαν αλλάξει από το προηγούμενο έτος. Τα αποτελέσματα ήταν αξιοσημείωτα. Όσοι μαθητές είχαν επισημανθεί ως «μπουμπούκια» ξεπέρασαν τους συνομηλίκους τους κατά 10-15 πόντους IQ. Τέσσερα στα πέντε «μπουμπούκια» έδειξαν μια βελτίωση κατά 10 τουλάχιστον βαθμούς σε αντίθεση με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους όπου μόνο οι μισοί έδειξαν μια παρόμοια βελτίωση κατά 10 τουλάχιστον βαθμούς. Οι Rosenthal και Jacobson είχε παρέμβει για να ανυψώσουν μια τυχαία επιλεγμένη ομάδα μαθητών πάνω από τους άτυχους συνομηλίκους τους. Κατά απίστευτο τρόπο, η παρέμβασή τους περιορίστηκε στην απλή επισήμανση των επιλεγμένων μαθητών ως «μπουμπούκια» και αποσιωπώντας τις ακαδημαϊκές προοπτικές της πλειοψηφίας. Οι παρατηρητές του πειράματος ήταν έκπληκτοι από τα αποτελέσματα αυτά, αναρωτώμενοι πώς μια απλή ετικέτα μπορούσε να ανυψώσει το IQ ενός παιδιού ένα χρόνο αργότερα. Οι δάσκαλοι του Oak School τόνισαν υποσυνείδητα τις δυνάμεις των μαθητών και αγνόησαν τις αδυναμίες τους. Όταν οι δάσκαλοι στο Oak School συνεργαζόταν με τα «μπουμπούκια» ήταν έτοιμοι να δουν ακαδημαϊκή πρόοδο. Κάθε φορά που τα «μπουμπούκια» απαντούσαν σωστά σε μια ερώτηση, η απάντηση φαινόταν να είναι ένα πρώιμο σημάδι ακαδημαϊκής επίδοσης. Κάθε φορά που απαντούσαν λανθασμένα σε μια ερώτηση, το σφάλμα θεωρούταν ως μια ανωμαλία, που υπερκαλύπτονταν από τη γενική αίσθηση ότι οι μαθητές βρίσκονταν στο στάδιο της «άνθισης». Κατά τη διάρκεια του έτους, οι καθηγητές συνεχώς εξήραν αυτούς τους μαθητές για τις επιτυχίες τους, παραβλέποντας τις αποτυχίες τους, και αφιέρωναν αρκετό χρόνο και ενέργεια στην προσπάθεια να εξασφαλισθεί ότι θα βελτιωνόταν προκειμένου να δικαιώσουν την πολλά υποσχόμενη ακαδημαϊκή ετικέτα τους. 
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου