ΤΟ ΞΙΦΟΣ ΚΑΙ Η ΚΟΥΠΑ

Συχνά τα δύο αναφερόμενα στον τίτλο αντικείμενα, το Ξίφος και η Κούπα, συνδέονται αντίστοιχα με την αρσενική και θηλυκή αρχή ή, αλλιώς, με την ενεργητική και παθητική ή την διεισδυτική και περικαλυπτική αρχή.

Εν πολλοίς, αυτή είναι μια αντιστοιχία που διατρέχει όλη την ιστορία του δυτικού εσωτερισμού, σε τέτοιο σημείο που αποτελεί πλέον κάτι το αυτονόητο.

Όμως μια πιο μακροσκοπική θέαση της ανθρωπότητας μπορεί να μας οδηγήσει σε μερικά πού ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τον συμβολισμό των δύο αυτών αντικειμένων και με το πώς μπορεί αυτός ο συμβολισμός να μας βοηθήσει στην κατανόηση κάποιων χαρακτηριστικών των λαών.

Ανέκαθεν αναφερόταν ότι η Δύση, ο δυτικός πολιτισμός ήταν ο πολιτισμός της λογικής σκέψης ενώ την ανατολή αποτελούσαν λαοί που φέρονταν από το συναίσθημα. Ο διαχωρισμός αυτός φαίνεται λογικός αν δει κανείς τις ιστορικές πορείες των πολιτισμών των περιοχών αυτών. Φαίνεται όμως ότι οι δύο αυτοί κόσμοι, ασυνείδητα (και τι άραγε είναι το ομαδικό ασυνείδητο;) επέλεξαν και τα αντίστοιχα σύμβολά τους. Έστι, στην Δύση το κύριο σύμβολο είναι ο Σταυρός το σχήμα του οποίου άμεσα παραπέμπει στο Ξίφος, ενώ στην Ανατολή κυριαρχεί η Ημισέληνος ως μια άλλη σχηματική απόδοση της Κούπας.

Ας κάνουμε μια παρένθεση εδώ για να εισάγουμε στην κουβέντα μας δύο νέους όρους, τις λέξεις «αντίθετα» και «ενάντια» και, χάριν συνεννόησης, ας ορίσουμε ως αντίθετα τα μέρη μιας δυάδας όταν αυτά δεν μπορούν να συνυπάρξουν και η αντιπαράθεσή τους μοιραία επιφέρει την εξαφάνιση του ενός και την επικράτηση του άλλου ενός ως ενάντια ας ορίσουμε τα μέρη μιας δυάδας όταν η συνύπαρξή τους προκαλεί την συνεργασία τους ώστε να γεννηθεί μια νέα ύπαρξη.

Κι ας αναρωτηθούμε: Το Ξίφος και η Κούπα, η Δύση και η Ανατολή, Το Ξίφος και η Κούπα είναι δυάδες ενάντιες ή αντίθετες. Πρέπει η μία να εξαφανιστεί υπέρ της άλλης ή μπορούν να συνυπάρξουν, να «ζευγαρώσουν» ώστε να φέρουν στη ζωή μια νέα ύπαρξη;

Μήπως η αιώνιες αντιπαλότητες και οι πόλεμοι μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Ισλάμ και Χριστιανισμού κρύβουν επιμελώς όλες εκείνες τις περιπτώσεις που οι δύο αυτοί πόλοι συνεργάστηκαν αρμονικά προωθώντας όλο τον πολιτισμό; Μήπως, τελικά, η λύση της παγκόσμιας κακοδαιμονίας να είναι το ζευγάρωμά τους;

Η Δύση ψάχνει μέσα στους αιώνες, διακαώς το συναίσθημα για να ζεστάνει την καρδιά της κι η Ανατολή έχει ανάγκη από την ντετερμινιστική λογική για να μπορέσει να χαλιναγωγήσει το άκριτο θυμικό της. Κι αυτή η ανάγκη αντανακλάται επίσης στην Κούπα και το Ξίφος, αν σκεφτεί κανείς τους δύο μεγάλους μύθους της αναζήτησης στη Δύση και την Ανατολή: Η δύση, με το ξίφος στο χέρι θα ψάχνει πάντα να βρει την Κούπα του Γκραάλ, να βρει την ψυχή της, ενώ το Ανατολικό Βυζάντιο έψαχνε, μέσα από τον θρύλο της Αγίας Ελένης, να βρει τον Σταυρό, το Ξίφος, την λογική.